Blog 25-11-2025

Soms loop ik door een zonnepark en vraag ik me af wie er eigenlijk de echte eigenaren zijn. Zijn dat wij, met onze spreadsheets en vergunningen en glimmende beloftes aan banken en gemeentes? Of zijn het die kleine, trillende levensvormen die je pas ziet als je door je knieën gaat en even je adem inhoudt?

De Vlinderstichting en Wageningen University hebben het onderzocht. Vijftien zonneparken, jonger dan de basisschoolleeftijd, nauwelijks vier jaar oud. En wat blijkt: de bodem ademt alweer. Tussen panelen die stil liggen als slapende dieren, komt een wereld omhoog die we allang hadden afgeschreven.

De planten komen terug. Bloemen, kleuren die je bijna vergeten was. En met hen komen wilde bijen en zweefvliegen, alsof ze op een stille uitnodiging hebben gewacht. Ze zoemen door het licht als kleine arbeiders die zich niet druk maken om stikstofnota’s of gemeentelijke vergaderingen. Dat soort overwegingen laten ze aan ons over. Zij doen gewoon waar ze goed in zijn: leven.

Dat is het mooie van zo’n zonnepark. Je ziet het niet meteen, want wij mensen kijken altijd omhoog, naar toekomst, vermogen, kilowattuur. Maar de echte groei gebeurt onder onze voeten.

Toch is het verhaal niet euforisch. De dagvlinders blijven achter. Het is alsof ze moeite hebben de weg terug te vinden, alsof hun innerlijke kompas nog op de oude landbouw staat afgestemd. En onder de panelen, in de zone waar nooit iets van licht binnenkomt, blijft de bodem stil. Te nat. Te compact. Te donker.

Het onderzoek laat zien dat die plekken nu nog gaten in de ecologische puzzel zijn. Maar het laat ook zien wat de weg vooruit is: meer licht onder de panelen, slimmer beheer, variatie in vegetatie, natuurlijke elementen die niet alleen mooi ogen in een veldbezoek, maar echt iets doen voor bodem, bij en beestje.

Dat is precies waarom we bij NRG2all ontwikkelen zoals we ontwikkelen. Je kunt energie opwekken alsof je een fabriek bouwt. Of je kunt het doen zoals wij: met de bij, de boer en de buur in je achterhoofd. Niet omdat het moet, maar omdat het de enige manier is waarop energieopwekking in Nederland echt toekomst heeft. Zonneparken als plekken waar boeren weer leven onder hun laarzen zien, waar buren bloemen vinden die ze alleen nog kennen uit kinderherinneringen, en waar bijen niet hoeven te kiezen tussen uitsterven of overleven.

De onderzoekers zeggen het netjes, wetenschappelijk, met grafieken en piramidevallen en stereomicroscopen. Maar ik lees tussen de regels door een simpele boodschap: als je de aarde een beetje ruimte geeft, komt ze terug. Soms voorzichtig. Soms verrassend snel.

Misschien is dat wel de les. Dat wij niet alleen zonneparken bouwen voor stroom, maar ook voor stilte. Voor herstel. Voor alles dat kleiner is dan wij maar veel ouder, wijzer en koppiger.

En wie weet, misschien dat we over een paar jaar ook de vlinders terugvinden. Niet omdat we ze dwingen, maar omdat we eindelijk leren hoe je een landschap weer laat ademen.