Blog 30-12-2024

Ergens in de polder, waar de horizon de lucht kust en de grond bruist van mogelijkheden, ontstaat een nieuw soort landschap. De geur van natte mest mengt zich met de visie van zonneparken. Het lijkt een vreemde combinatie: boerenland dat worstelt met stikstofoverschotten, en velden vol glimmende panelen die zonne-energie opwekken. Maar misschien is juist hier de oplossing te vinden voor twee grote crises: de stikstofcrisis en de klimaatcrisis.

Van natte mest naar duurzame keuzes

Natte mest, de vloeibare cocktail van urine en uitwerpselen, blijft een van de grootste vervuilers van onze bodem, lucht en natuur. Elke keer dat het wordt uitgereden, vervliegt ammoniak als een spook dat onze natuurgebieden verstikt. Planten die het ooit goed deden op schrale grond maken plaats voor stikstofminnende woekeraars. Boeren zitten vast in een vicieuze cirkel: ze hebben de mest, ze moeten het kwijt, maar tegen welke prijs?

Stromest is een deel van de oplossing: een stabielere mestvorm die stikstof op gecontroleerde wijze aan de bodem afgeeft, zonder chemische vuurwerkshows. Maar wat als we nóg verder kijken? Wat als we het gesprek over mest combineren met het herdenken van het gebruik van onze landbouwgrond?

De toekomst van de polder: landbouw én zonne-energie

Stel je een polder voor waar boeren niet alleen melk en gewassen produceren, maar ook schone energie. Gronden waar mest wordt uitgereden en regenwormen de bodem verbeteren, kunnen dezelfde grond zijn waar zonneparken energie leveren aan omliggende dorpen en steden. Het lijkt een paradox, maar in werkelijkheid zijn landbouw en zonne-energie perfecte partners in duurzaamheid.

Boeren die overstappen op stromest en investeren in betere bodemstructuur, maken hun grond klaar voor multifunctioneel gebruik. Onder de panelen van zonneparken kan de bodem blijven ademen. Denk aan kruidenrijke graslanden die schuilen in de schaduw van zonnepanelen, waar koeien grazen en de biodiversiteit herleeft. Of velden waar de mest niet meer als afval, maar als waardevolle voedingsstof wordt gebruikt, terwijl boven diezelfde grond de zon zijn energie deelt.

Zonneparken als buffer in de stikstofcrisis

Zonneparken kunnen een buffer bieden in de stikstofcrisis. Hoe? Door boeren nieuwe inkomstenstromen te bieden, kunnen ze minder afhankelijk worden van intensieve veehouderij. Minder koeien betekent minder mest, en minder mest betekent minder stikstofuitstoot. De grond die vrijkomt, kan dienen voor zonneparken met ruimte voor biodiversiteit, of zelfs als rustgebied voor de natuur.

En het is niet alleen theorie: projecten waar landbouw en zonneparken samengaan, bestaan al. In Schagen bijvoorbeeld, waar NRG2all een klimaatpark ontwikkelt, wordt niet alleen zonne-energie opgewekt, maar ook gewerkt aan het herstel van biodiversiteit en het verminderen van milieubelasting. Het is een blauwdruk voor de toekomst: een landschap dat niet langer alleen aan productie wordt gewijd, maar ook aan herstel en opwekking.

De boer als energieleverancier

De moderne boer is niet meer alleen een voedselproducent; hij of zij is een sleutelspeler in de energietransitie. Met de juiste ondersteuning – subsidies, kennis en samenwerking – kan een boer van mestafnemer transformeren naar energieleverancier. En het mooie is: die energietransitie helpt direct bij het oplossen van het stikstofprobleem. Door minder koeien te houden en tegelijk zonneparken te ontwikkelen, ontstaat een win-winsituatie.

Maar de stap is niet eenvoudig. Het vraagt om durf, samenwerking en innovatie. Boeren moeten niet alleen anders leren werken, maar ook anders leren denken. En ze hebben partners nodig die hen daarin ondersteunen.

Een zonnige toekomst

De stikstofcrisis en de klimaatcrisis lijken op het eerste gezicht twee verschillende verhalen. Maar als je goed kijkt, zijn ze twee hoofdstukken van hetzelfde boek. Boeren en ontwikkelaars van zonneparken kunnen samen een nieuw verhaal schrijven. Een verhaal waarin natte mest plaatsmaakt voor stromest, en waar zonnige velden energie leveren aan een duurzame toekomst.

Geen stikstofbommen meer, maar stille daden onder glimmende panelen. Geen strijd tussen landbouw en natuur, maar samenwerking. Geen oude polder, maar een nieuw landschap dat de crisis overstijgt en ons allen vooruit helpt.

Laten we de geur van mest mengen met de energie van de zon. Laten we kiezen voor een landschap dat ademhaalt, groeit en bloeit. Het kan. En we kunnen het samen doen.