Blog 17-02-2025

Het moet een mix worden. Dat roepen wij al jaren bij NRG2all. De energietransitie is geen of-of-verhaal. Niet alleen zonneparken op land, niet alleen windmolens. Geen blinde vlek voor kernenergie. Maar een mix. Een continue mix. Want de zon schijnt niet altijd en de wind waait niet altijd, maar de stroomvraag stopt nooit.

De Nederlandse energietransitie loopt vast op dogma’s. Iedereen trekt zijn eigen lijn en verdedigt die tot de dood erop volgt. De zonne-energie-sector wil meer panelen, de windsector wil meer molens, de kernenergie-lobby droomt van grote investeringen. Maar het is niet óf-óf, het is én-én. We hebben het allemaal nodig. We hebben een toekomst nodig waarin verschillende energiebronnen elkaar aanvullen en versterken. En toch lijkt samenwerking nog ver weg. Iedereen hakt zijn eigen stukje van de taart af en verdedigt dat stukje alsof het zijn laatste is.

En toen las ik dit artikel: https://solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie/i39670/helft-nederlandse-windparken-biedt-ruimte-voor-zonnepark-van-minimaal-15-hectare. Zie je, dacht ik. Dit moet het worden. Wind en zon samen. Maximale benutting van de ruimte, slimmer omgaan met netcapaciteit, een stap naar de gebalanceerde energiemix waar we met z’n allen om schreeuwen.

Maar de praktijk? Die is weerbarstig. Wij merken hoe moeilijk het is om met windmolenontwikkelaars samen te werken. Iedereen zit op zijn eigen eiland. Windontwikkelaars hebben hun eigen project, hun eigen businesscase, hun eigen netaansluiting. En wij, met onze zonplannen? Wij blijven aan de poort rammelen.

Welke windmolenontwikkelaar durft het aan? Wie nodigt ons uit om samen te werken? Om de ruimte onder en om windmolens te benutten voor zonne-energie? Dit is geen spelletje zonneparkje hier, windmolentje daar. Dit is het begin van een echte, robuuste energietransitie.

Door wind en zon te combineren kunnen we drie grote problemen aanpakken:

1. Netcongestie verminderen – Wind en zon vullen elkaar aan. Minder piekbelasting, betere benutting van het net. Netcongestie is een reëel probleem in Nederland. Transformatorhuisjes staan op hun maximale capaciteit te draaien en nieuwe aansluitingen laten jaren op zich wachten. De overheid heeft het over oplossingen, maar de realiteit is dat we nú al slimmer moeten omgaan met de capaciteit die er wél is. Combinatieprojecten van wind en zon kunnen de druk verlagen.

2. Gecentraliseerd opwekken – Niet alles hoeft decentraal, verspreid over het land. Grote, slimme energiehubs maken ons systeem efficiënter. Waarom concurreren als we kunnen samenwerken? Waarom werken we met aparte aansluitingen, losse subsidiepotjes en versnipperde vergunningstrajecten als we ook groots kunnen denken? Een windpark met een zonneveld ertussen, een opslagbatterij ernaast en een waterstofhub als back-up. Dat is geen toekomstmuziek, dat is logica.

3. Een gebalanceerde mix – We moeten af van het simplistische ‘dit of dat’-denken. De energietransitie werkt alleen als alles samenkomt. We moeten niet blijven hangen in oude reflexen. Ja, de windsector is gewend om zonder de zonne-sector te werken. Ja, de zonne-energie-sector heeft vaak geen zin om de complexiteit van windparken in hun businessmodel mee te nemen. Maar het moet anders.

Nederland is een klein land. De ruimte is beperkt. De ambities zijn groot. We moeten veel slimmer omgaan met wat we hebben. We moeten elkaar niet zien als concurrenten, maar als partners. We moeten verder kijken dan onze eigen belangen en zoeken naar de gedeelde winsten. En dat begint met samenwerking.

Dat is precies wat de experts van Bosch en van Rijn zorgvuldig hebben uitgezocht. Wij werken ook graag en veel met hen samen en hebben onlangs twee projecten in de gemeente West-Betuwe en de gemeente Molenlanden ingediend waarin we precies dit soort initiatieven voorstellen. Dit zijn geen losse ideeën, maar goed doordachte en uitvoerbare plannen die laten zien dat wind en zon hand in hand kunnen gaan.

Dus, wie stapt naar voren? Welke windontwikkelaar durft te zeggen: ‘Laten we de ruimte benutten, laten we dit samen doen’?

De toekomst is een mix. Wij weten het. Nu de rest nog.