Nieuws 12-09-2024

Terwijl Nederland in een energiecrisis zit, belooft de politiek kerncentrales die ons pas over 30 jaar redden – als we dan al niet verzuipen. Vanochtend las ik dit artikel: https://nos.nl/artikel/2536766-kabinet-terneuzen-en-tweede-maasvlakte-in-beeld-voor-nieuwe-kerncentrales

In een wereld waarin alles snel moet – sneller internet, snellere bezorging, sneller succes – is er één ding waar we opmerkelijk goed in zijn: niets doen. Of beter gezegd, doen alsof we iets doen. Neem het nieuwste sprookje van ons kabinet: kerncentrales. Ja, ze komen eraan. Ja, ze zullen ons redden van de energiecrisis. Maar misschien niet vandaag, en zeker niet morgen. Nee, een kerncentrale neerzetten kost tijd. Veel tijd. Soms wel 30 jaar. Dertig jaar waarin beloftes worden herhaald, maar waarin de realiteit hard blijft aankloppen. Congestie.

Je leest het goed: we hebben nu al een probleem om energie van windmolens en zonnepanelen fatsoenlijk te vervoeren. De draden van het elektriciteitsnet hangen er slap en futloos bij, alsof ze zelf niet meer kunnen geloven in de beloftes van den haag. En wat zegt de politiek daarop? "Laten we kerncentrales bouwen." Het zou grappig zijn, als het niet zo tragisch was. Want ja, natuurlijk kunnen kerncentrales stroom opwekken – heel veel zelfs. Maar wat doen we met die stroom? Juist, we hebben geen ruimte op het net om het kwijt te kunnen.

Congestie en kernenergie: het perfecte excuus

En hier is het geniale van de kernenergiebelofte: het kost zoveel tijd dat het probleem van vandaag keurig vooruitgeschoven wordt. Net als in de Griekse mythologie: beloof iets groots voor de toekomst en de massa zal zwijgen. Want als er één ding is dat politici goed begrijpen, is het wel hoe ze kunnen voorkomen dat ze nú iets moeten doen. Ze zetten kernenergie in als een joker, maar het is eigenlijk een lege kaart. "Kijk ons eens daadkrachtig zijn!" roepen ze, terwijl ze weten dat het bouwen van kerncentrales wel 20, 30 jaar kan duren.

In diezelfde tijd hadden we echter klimaatparken kunnen bouwen. Die parken zijn de sluimerende reuzen van de energietransitie, stille redders die de politiek keer op keer overslaat. Ze wekken zonne-energie op, slaan het op voor wanneer het nodig is, en – niet onbelangrijk – ze bevorderen biodiversiteit. Ze zijn niet alleen goed voor de natuur, maar ook voor het overbelaste energienet. De zonne-energie die wordt opgeslagen, kan direct lokaal worden gebruikt, waardoor de druk op het net wordt verminderd. Maar daarover horen we weinig.

Waarom kerncentrales de perfecte politieke zet zijn

De waarheid is simpel: klimaatparken werken. Ze zijn relatief snel te realiseren, hebben een directe impact op de energievoorziening en maken ons minder afhankelijk van een falend elektriciteitsnet. Maar klimaatparken zijn niet sexy. Ze zijn niet groot, imposant of futuristisch. Ze zijn praktisch, en praktisch is nu eenmaal saai in de ogen van politici die op zoek zijn naar een grandioos verhaal voor hun achterban.

Dus wat doen ze? Ze kiezen voor het verhaal van de kerncentrale, omdat het hen ruimte geeft. Ruimte om niets te doen, behalve beloftes maken. Intussen staat het net op knappen, blijven projecten liggen, en wachten wij – de burgers – op een oplossing die nooit lijkt te komen. Terwijl klimaatparken zoals die van NRG2all allang klaar hadden kunnen zijn om niet alleen energie op te wekken, maar ook de natuur te verrijken en de lokale bevolking te betrekken. Het zijn deze parken die de energietransitie vandaag kunnen versnellen, maar ze worden genegeerd in het grotere verhaal van de politiek.

Conclusie: de politiek en de kunst van nietsdoen

Kerncentrales zullen er misschien ooit komen. Maar tegen de tijd dat ze er zijn, hebben we al jaren te maken gehad met netcongestie, toenemende klimaatproblemen en gemiste kansen. We hebben oplossingen, zoals klimaatparken, voor het oprapen liggen. Maar in de wereld van de politiek is het verhaal van stilstand vaak aantrekkelijker dan de werkelijkheid van verandering. Het is een kunst, niets doen – en helaas beheerst de politiek deze kunst als geen ander.

En wij? Wij wachten af. Zoals altijd.